2025 жылы Қазақстан жұмысшы мамандықтар жылын атап өтуде және Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың бұл қадамы тек формальдылық емес, еңбек адамдарын нақты қолдау болып табылады. Жұмысшы мамандықтары — экономиканың негізі, олар зауыттардың, құрылыстың, энергетика мен көліктің жұмысын қамтамасыз етеді. Олар үшін тұрғын үй мәселесінің қолайлы шешімін қалай қамтамасыз етуге болады? Отбасы банкінің жауабы бар. Ол «Наурыз жұмыскер» жаңа бағытын іске қосады. Бұл мыңдаған жұмысшы азаматтарға қолжетімді шарттармен баспана сатып алуға көмектеседі. Ол үшін биылғы жылы банк 72 млрд теңге бөледі және 2025 жылғы 17 наурыздан бастап жұмысшы кәсіптерінің өкілдері қолжетімді заемдар алу үшін өтінім бере алады. «Наурыз жұмыскер» қалай жұмыс істейді, нақты қандай мамандықтар қатыса алады және банк қандай қосымша бастамалар дайындайды? Бұл туралы «Отбасы банк» АҚ Басқарма төрағасы Ләззат Ибрагимовамен сөйлестік.
Ләззат Еркенқызы, айтыңызшы, «Наурыз жұмыскер» деген не және ол қандай мақсаттарды көздейді?
Кеншілер, металлургтер, тас қалаушылар күрделі жұмыстарды атқаратынын бәріміз білеміз. Осы және басқа да көптеген кәсіптер бізді негізгі қажеттіліктермен қамтамасыз етеді – жанармай өндіру, үй салу, жолдарды жөндеу, тауарлар жасау. Мұндай мамандарға қамқорлық жасау-бүкіл қоғамның әл-ауқатына қамқорлық жасау. Олардың көпшілігі қиын жағдайда жұмыс істейді. Олардың тұрғын үй мәселесін шешу қиын жұмыс жағдайларын өтеуге көмектеседі. Сондықтан биыл біз «Наурыз жұмыскер» бағытын іске қосамыз. Оның мақсаты-жұмысшы мамандықтарының өкілдерін қолдау. Оларға қолжетімді қарыздар беру үшін биыл банк 72 млрд теңге бөледі. Бұл 2 440-қа жуық қазақстандық қоныс тойын атап өтетінін білдіреді.
Жаңа бағыт әлеуетті қатысушыларға қандай шарттар ұсынады?
Айта кетейін,» Наурыз жұмыскер «- баршаға белгілі «Наурыз» бағдарламасының бағыты. Сондықтан шарттары бірдей. Қарыз бойынша мөлшерлеме азаматтардың әлеуметтік осал санаттары үшін жылдық 7% (ЖТСМ 7,1%-дан 9,6% — ға дейін) және қалған барлық санаттар үшін жылдық 9% (ЖТСМ 9,4% — дан 13% — ға дейін). Биыл біз «Наурыз» бағдарламасының барлық әлеуетті қатысушыларын қосымша жақсы жаңалықпен қуанттық. Егер олар әрленген жаңа тұрғын үйді таңдаса, онда олар үшін бастапқы жарна 10% — дан басталады. Егер жаңа тұрғын үй әрлеусіз болса, онда бастапқы жарна 20% — дан басталады. Қарыздың ең жоғары сомасы-өңірлер үшін 30 млн теңге, Астана мен Алматы үшін 36 млн теңге. Мегаполистер мен облыс орталықтарында «Баспана маркет» (otbasybank.kz) порталы арқылы ғана бастапқы тұрғын үй сатып алуға болады. Қайталама тұрғын үйді моноқалалар мен ауылдық елдімекендерде сатып алуға болады. Клиенттер үшін өтінім берген кезде отбасы банкіндегі шотта кемінде 2 млн теңге болуы тиіс екенін есте ұстаған жөн.
«Наурыз жұмыскер» бағдарламасына қандай мамандықтардың өкілдері қатыса алады?
Біз үлкен жұмыс жасадық, талдау жасадық және экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішінен (ЭҚТЖЖ) 1 143 Экономикалық қызмет түрін анықтадық. ЭҚТЖЖ — бұл Қазақстандағы кәсіпкерлік қызметтің барлық түрлерінің тізімі. Ол компанияның немесе кәсіпорынның қай салада жұмыс істейтінін, не сататынын, өндіретінін, қандай қызмет көрсететінін анықтайды. Мысалы, өнеркәсіп саласындағы кәсіпорындарда «шойын құю», «металл құю», «станоктар өндірісі», «өнеркәсіптік машиналар мен жабдықтарды монтаждау, орнату» ЭҚТЖЖ және т.б. болады. Біз анықтаған Экономикалық қызмет түрлері 8 230 жұмысшы мамандықты қамтиды, олардың өкілдері «Наурыз жұмыскер» бағытына қатыса алады. Бұған ауыл шаруашылығы, тау-кен және өңдеу өнеркәсібі, энергетика, сумен жабдықтау, құрылыс, көлік және қоймалау салаларының қызметкерлері кіреді. Мамандықтар мен қызмет түрлерінің толық тізімі біздің сайттан көруге болады (https://hcsbk.kz/ru/to-get-a-loan/nauryz-zhumysker/ )
Егер адам өзін осы кәсіптер тізімінде көрсе, одан әрі қандай әрекеттер жасалады?
Өтінімдерді қабылдау 2025 жылдың 17 наурызында сағат 9.00-де біздің банктің бөлімшелерінде басталады. Өтінім беру үшін ЭҚТЖЖ және жұмыс кәсібінің атауын көрсете отырып, жұмыс орнынан анықтама ұсыну қажет. Банк бекіткен анықтама үлгісі банктің сайтында жарияланған (https://hcsbk.kz/ru/to-get-a-loan/nauryz-zhumysker/). Өтініш берушінің соңғы 6 айда ресми кірісі болуы керек, ал қазіргі жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналары соңғы 3 айда тұрақты болуы керек. «Наурыз жұмыскер» бағыты «Наурыз» бағдарламасынан ерекшеленетінін атап өткім келеді, өйткені конкурс және балл санау жүргізілмейді. Қолжетімді қарыздарды банк филиалдарына бірінші болып жүгінетіндер және төлем қабілеттілігінен өтетіндер алады.
«Наурыз жұмыскер» бағытына қатысу үшін кәсіпорын қызметкерлері қандай жалақы алуы тиіс?
Біз жұмысшы кәсіп өкілдерінің жалақы мөлшерінің шегін белгілемейміз. Мұнда ешқандай шектеулер жоқ. Мұның бәрі қызметкер алғысы келетін қарыз сомасына және ол қанша бастапқы жарна төлейтініне байланысты. «Наурыз жұмыскерге» қатысуға үміткердің зейнетақы аударымдарымен расталған тұрақты табысы болуы маңызды. Мысалы, егер бойдақ металлург қарыз алуға үміткер болса, онда оған өңірден 15 млн теңгеге пәтер сатып алған кезде айына 207 мың теңге алу жеткілікті. Егер төрт адамнан тұратын отбасы осындай сомаға тұрғын үй сатып алса, онда отағасы немесе ерлі-зайыптылардың екеуі де ай сайын шамамен 327 мың теңге табуы керек. 20 млн тұрғын үй сатып алғанда, екі баласы бар отбасына 383 мың теңге табыс қажет болады. Сонда жылдық 9% мөлшерлемемен қарыз бойынша ай сайынғы төлем алғашқы 8 жылда 202 мың теңгені құрайды, 8 жылдан кейін «Наурыз жұмыскер» қатысушысы тұрғын үй қарызына ауысады, мөлшерлеме 3,8% — ға дейін төмендейді және ай сайынғы төлем 80 100 теңгеге тең болады.
Егер біздің клиенттің төлем қабілеттілігін растауға қажетті табысы жеткіліксіз болса, онда ол 2 қосымша қарыз алушыны тарта алады. Бұл жақын туыстар болуы міндетті емес. Әріптестер де көмектесе алады.
«Наурыз жұмыскер» бағдарламасын іске асырудан қандай үміттеріңіз бар?
«Наурыз жұмыскер» бағдарламасы жұмысшы мамандықтарының беделін арттырып, қазақстандық жұмысшылардың өмір сүру сапасын жақсартады деп сенемін. Қолжетімді шарттар бойынша тұрғын үй сатып алуға мүмкіндік бере отырып, біз күн сайын еліміздің дамуына баға жетпес үлес қосатындарды қолдаймыз. Жалпы, тұрғын үй құрылыс жинақ жүйесі және біздің бағдарламаларымыз еңбек адамдарын қолдауға бағытталған. Мәселен, өткен жылы «Наурыз» бағдарламасы жұмысшы мамандықтарының жүздеген өкілдеріне қоныс тойын атап өтуге көмектесті. Олардың арасында Ақтөбеден келген дәнекерлеуші бар. Василий Филимошин облыс орталығынан 2 бөлмелі пәтер сатып алды. Оның отбасында үш бала бар. Бұрын отбасы пәтер жалдап келген, ал қазір олар жылы және жайлы пәтерде тұрады. Бізде мұндай мысалдар өте көп. Биылғы жылы өз үйлеріне бақытты қоныстанушылар туралы жаңалықтар одан да көп болатынына сенімдімін.